شاندیز آسانسور آسانسور ، پله برقی، بالابر، صنعت ساختمان
شاید این مطالب برایتان مفید باشد
آسانسور و افراد دارای معلولیت ذهنی: طراحی برای سادگی و امنیت
دسترسی‌پذیری (Accessibility) در طراحی شهری و ساختمان‌ها فراتر از محدودیت‌های فیزیکی است و شامل نیازهای افراد دارای معلولیت‌های شناختی یا ذهنی نیز می‌شود. برای افرادی که با چالش‌هایی در پردازش اطلاعات، درک دستورالعمل‌ها، یا حافظه کوتاه‌مدت روبرو هستند، استفاده از آسانسور می‌تواند منبع سردرگمی، اضطراب یا حتی خطر باشد. طراحی آسانسور با رویکرد سادگی شناختی (Cognitive Simplicity) تضمین می‌کند که این افراد بتوانند با کمترین استرس و بیشترین استقلال از این تسهیلات استفاده کنند.
چالش‌های شناختی در تعامل با آسانسور
آسانسورها محیط‌هایی با اطلاعات محدود و زمان‌بندی دقیق هستند که می‌توانند چالش‌هایی را برای افراد دارای معلولیت ذهنی ایجاد کنند:
-
درک رابط کاربری: دشواری در فهمیدن نمادها، توالی دکمه‌ها و خواندن اعداد در نمایشگرها.
-
پردازش اطلاعات زمان‌بندی‌شده: مشکل در واکنش سریع به بسته شدن درب‌ها یا درک اعلامیه‌های صوتی.
-
مدیریت محیط‌های شلوغ و متغیر: استرس ناشی از حضور افراد غریبه، سروصدا و تغییرات ناگهانی حرکت.
-
اضطراب در موقعیت‌های غیرمنتظره: گیج شدن یا وحشت در صورت توقف ناگهانی یا نقص فنی.
اصول طراحی آسانسور با تمرکز بر سادگی شناختی و امنیت
برای بهبود تجربه کاربری آسانسور برای این گروه، تمرکز باید بر کاهش پیچیدگی و افزایش قابلیت پیش‌بینی‌پذیری باشد:
۱. سادگی در رابط کاربری (UI)
-
پرهیز از پیچیدگی غیرضروری: سیستم‌های کنترل مقصد (DCS) پیچیده یا پنل‌های لمسی بدون بازخورد فیزیکی ممکن است گیج‌کننده باشند. دکمه‌های فیزیکی و واضح ترجیح داده می‌شوند.
-
نمادگذاری بصری ساده و ثابت: استفاده از نمادهای جهانی (مثل یک فلش ساده برای بالا و پایین) به جای متون پیچیده. اطمینان از ثبات در محل قرارگیری و ظاهر دکمه‌ها در تمام آسانسورهای یک ساختمان.
-
کنتراست بالا و نورپردازی هدفمند: استفاده از رنگ‌های با کنتراست بالا برای دکمه‌ها و نمایشگرها برای سهولت در تمایز. نورپردازی ملایم و یکنواخت برای جلوگیری از سایه‌های گیج‌کننده.
۲. شفافیت و پیش‌بینی‌پذیری اطلاعات
-
اعلامیه‌های صوتی روشن: اعلام صوتی طبقات با صدای واضح، سرعت مناسب و تکرار کافی. مهم است که پیام‌ها کوتاه و مستقیم باشند (مثلاً: “طبقه ۵”).
-
نمایشگرهای واضح و بزرگ: استفاده از نمایشگرهای دیجیتالی با اعداد بزرگ، روشن و ساده که به وضوح طبقه فعلی و جهت حرکت را نشان می‌دهند.
-
سیستم‌های بازخورد: هر عمل (مثل فشار دادن دکمه) باید با یک نور یا صدای تأیید کننده همراه باشد تا کاربر مطمئن شود که درخواستش ثبت شده است.
۳. افزایش امنیت و آرامش محیطی
-
فضای آرام و منظم: کاهش سروصدای اضافی (مانند موسیقی‌های بلند یا اعلان‌های زیاد) که می‌تواند حواس‌پرتی و استرس ایجاد کند.
-
تنظیم زمان درب: تنظیم طولانی‌تر زمان باز ماندن درب برای ورود و خروج، تا کاربر زمان کافی برای پردازش اطلاعات و حرکت داشته باشد.
-
دسترسی آسان به کمک: علامت‌گذاری واضح و برجسته دکمه تماس اضطراری. در صورت امکان، دکمه آلارم باید دارای یک نماد قابل درک (مانند تصویر تلفن یا فرد در حال کمک) باشد.
-
آینه‌ها: آینه می‌تواند درک فضایی را بهبود بخشد، اما برای برخی می‌تواند باعث سردرگمی شود. تعادل در استفاده از آینه یا استفاده از سطوح نیمه‌بازتابی توصیه می‌شود.
نتیجه‌گیری
طراحی آسانسور با در نظر گرفتن نیازهای افراد دارای معلولیت ذهنی، مستلزم پذیرش این ایده است که سادگی و پیش‌بینی‌پذیری دو ویژگی کلیدی دسترسی‌پذیری هستند. با تمرکز بر رابط‌های کاربری ساده، شفافیت اطلاعاتی، و محیط‌های آرام و ایمن، می‌توان تجربه آسانسور را از یک منبع اضطراب به یک ابزار اطمینان‌بخش و مستقل‌کننده تبدیل کرد. این اقدامات نه تنها به این گروه از کاربران کمک می‌کند، بلکه تجربه کاربری را برای همه افراد، به ویژه کودکان و سالمندان، بهبود می‌بخشد.
ایمنی آسانسور برای افراد دارای معلولیت
