شاندیز آسانسور آسانسور ، پله برقی، بالابر، صنعت ساختمان
شاید این مطالب برایتان مفید باشد
تأثیر آسانسور بر طراحی پلان ساختمان‌ها: انطباق پلان با موقعیت و تعداد آسانسورها 📐
آسانسورها به عنوان عنصر حیاتی در جابجایی عمودی، تأثیر عمیق و تعیین‌کننده‌ای بر طراحی پلان ساختمان‌ها، به‌ویژه در ساختمان‌های چندطبقه و بلندمرتبه دارند. موقعیت‌یابی و تعداد آسانسورها نه تنها بر کارایی سیستم حمل و نقل عمودی تأثیر می‌گذارد، بلکه مستقیماً بر طراحی هسته مرکزی (Core)، نسبت فضای قابل اجاره (Efficiency Ratio)، گردش افراد و ایمنی ساختمان اثرگذار است.
۱. تأثیر بر هسته مرکزی ساختمان (Building Core)
هسته مرکزی، ستون فقرات هر ساختمان بلند است که آسانسورها، پلکان‌ها، رایزر تأسیسات و شفت‌های خدمات را در خود جای می‌دهد.
- اندازه و شکل هسته: تعداد و ابعاد چاهک‌های آسانسور، به طور مستقیم، اندازه و شکل هسته مرکزی را تعیین می‌کند. هسته بزرگ‌تر به معنای فضای مفید کمتر برای کاربری اصلی ساختمان است.
- موقعیت‌یابی: قرارگیری هسته معمولاً در مرکز پلان، در کنار یک ضلع (در ساختمان‌های باریک) یا در گوشه‌ها (برای به حداکثر رساندن نور و دید) طراحی می‌شود. انتخاب مکان آسانسورها باید به گونه‌ای باشد که دسترسی به آن‌ها آسان و در عین حال، اختلالی در نورگیری و انعطاف‌پذیری پلان ایجاد نکند.
- انعطاف‌پذیری پلان: در ساختمان‌های اداری، طراحان سعی می‌کنند هسته را به گونه‌ای قرار دهند که امکان تقسیم‌بندی پلان به فضاهای مختلف و انعطاف‌پذیر (Open Plan یا اتاق‌های کوچک) حفظ شود.
۲. تأثیر بر گردش افراد و دسترسی
موقعیت آسانسورها جریان حرکت افراد در داخل ساختمان را شکل می‌دهد:
- لابی آسانسور: ابعاد لابی آسانسور باید متناسب با تعداد و ترافیک مورد انتظار باشد تا از ازدحام جلوگیری شود. این فضا معمولاً به عنوان نقطه کانونی ورود و خروج طراحی می‌شود.
- فاصله از ورودی: آسانسورها باید در فاصله‌ای منطقی و قابل مشاهده از ورودی اصلی ساختمان قرار گیرند تا دسترسی آسانی را فراهم کنند.
- دسترسی اضطراری: آسانسورهای اضطراری باید نزدیک به پلکان‌های فرار و دارای لابی‌های مقاوم در برابر حریق باشند تا عملیات تخلیه و نجات تسهیل شود.
۳. تعیین تعداد و نوع آسانسورها
تعداد و ظرفیت آسانسورها حیاتی‌ترین عامل در تطبیق پلان است که بر اساس محاسبات دقیق ترافیکی تعیین می‌شود:
- محاسبه ترافیک: تعداد آسانسورها با در نظر گرفتن عواملی مانند تعداد طبقات، کاربری ساختمان (مسکونی، اداری، بیمارستانی)، جمعیت هر طبقه و زمان انتظار پیک (Peak Waiting Time) محاسبه می‌شود.
- تقسیم‌بندی زون‌ها: در برج‌های بلند، آسانسورها معمولاً به زون‌های ارتفاعی (مانند زون پایین، میانی و بالا) تقسیم می‌شوند. این امر نیازمند اختصاص چاهک‌های مجزا و طراحی لابی‌های انتقالی (Transfer Lobbies) در طبقات میانی است.
- نوع آسانسورها:
- آسانسورهای شیشه‌ای (پانوراما): در مواردی که هدف افزایش جذابیت بصری است، آسانسورها در نمای ساختمان نصب می‌شوند که بر طراحی نما و جانمایی داخلی پلان تأثیر می‌گذارد.
- آسانسورهای سرویس/باربر: این آسانسورها باید جدا از آسانسورهای مسافری طراحی شوند و به مسیرهای خدماتی و تخلیه بار دسترسی داشته باشند تا در تردد عمومی اختلال ایجاد نشود.
۴. تطبیق پلان ساختمان با ابعاد آسانسور
ابعاد فیزیکی مورد نیاز برای نصب آسانسور مستقیماً پلان را محدود می‌کند:
- حداقل ابعاد چاهک: ابعاد چاهک (Shaft) برای انواع آسانسور (کششی، هیدرولیک، MRL) و همچنین عمق چاهک و اورهد (Overhead) مورد نیاز، فضای غیرقابل استفاده در پلان را مشخص می‌کند.
- مکان موتورخانه: در آسانسورهای دارای موتورخانه، فضای مورد نیاز برای موتورخانه در بالای ساختمان (در سیستم‌های کششی سنتی) باید در طراحی بام لحاظ شود. در آسانسورهای MRL (بدون موتورخانه)، این فضا حذف شده و انعطاف‌پذیری پلان افزایش می‌یابد.
به طور خلاصه، طراحی آسانسور نه تنها یک تصمیم مهندسی، بلکه یک تصمیم معماری و استراتژیک است که باید در مراحل اولیه طراحی پلان، به منظور دستیابی به کارایی بالا، جریان حرکتی بهینه و بهره‌وری اقتصادی از فضای ساختمان، صورت گیرد.
آسانسورهای ویژه: پاسخگوی نیازهای خاص
هزینه نصب آسانسور: عوامل موثر و مقایسه
کنترل آسانسور از طریق تلفن همراه
