شاندیز آسانسور آسانسور ، پله برقی، بالابر، صنعت ساختمان
شاید این مطالب برایتان مفید باشد
طراحی آسانسور برای افراد مسن: ارتقاء استقلال و ایمنی
جمعیت جهان به سرعت در حال پیر شدن است و با افزایش طول عمر، ضرورت طراحی فضاهایی که نیازهای افراد مسن را برآورده سازد، بیش از پیش اهمیت می‌یابد. آسانسورها به عنوان یک تسهیل‌کننده حیاتی برای دسترسی عمودی، نقش اساسی در حفظ استقلال، ایمنی و کیفیت زندگی سالمندان ایفا می‌کنند. طراحی آسانسور با رویکرد «طراحی فراگیر» (Inclusive Design) برای این گروه سنی، فراتر از الزامات استاندارد، به درک چالش‌های فیزیکی، شناختی و حسی مرتبط با سالمندی می‌پردازد.
چالش‌های کلیدی افراد مسن در استفاده از آسانسور
برای طراحی مؤثر، ابتدا باید محدودیت‌هایی را که افراد مسن هنگام استفاده از آسانسور با آن مواجه هستند، شناسایی کرد:
-
کاهش قدرت بینایی: مشکل در خواندن نمایشگرها، تمایز دکمه‌ها و دیدن لبه‌های کابین یا طبقه.
-
مشکلات حرکتی و تعادلی: دشواری در حفظ تعادل حین شتاب یا توقف، نیاز به زمان بیشتر برای ورود و خروج، و استفاده از وسایل کمکی (عصا، واکر، صندلی چرخدار).
-
کاهش مهارت‌های دستی: دشواری در فشار دادن دکمه‌های کوچک یا لمسی.
-
مشکلات شناختی: فراموشی یا گیج شدن در سیستم‌های پیچیده یا با اطلاعات زیاد.
اصول طراحی فراگیر در آسانسور برای سالمندان
بهبود تجربه آسانسور برای افراد مسن بر سه ستون اصلی استوار است: ایمنی، قابلیت استفاده (Usability) و راحتی.
۱. ایمنی و دسترسی آسان
-
زمان باز ماندن درب (Dwell Time): افزایش قابل توجه زمان باز ماندن درب برای ورود و خروج. این امر به ویژه برای کاربرانی که از ویلچر یا واکر استفاده می‌کنند، حیاتی است تا بدون عجله و استرس وارد یا خارج شوند.
-
تراز دقیق کف: تراز شدن آسانسور با دقت بسیار بالا نسبت به کف طبقه برای جلوگیری از خطر زمین خوردن ناشی از ناهمواری کوچک.
-
دستگیره و نرده: نصب دستگیره‌های محکم و ارگونومیک در ارتفاع استاندارد در داخل کابین و در صورت امکان در محوطه انتظار، برای حفظ تعادل در حین حرکت.
-
سطوح ضد لغزش: استفاده از مواد کفپوش ضد لغزش درون کابین و محوطه انتظار.
۲. ارتقاء قابلیت استفاده (UI/UX)
-
پنل کنترل (COP) در دسترس:
-
ارتفاع: نصب پنل‌های کنترل در ارتفاع پایین‌تر (مطابق با استاندارد ADA) برای دسترس بودن از موقعیت نشسته (ویلچر).
-
دکمه‌های بزرگ و برجسته: استفاده از دکمه‌های بزرگتر با فاصله مناسب، برجستگی واضح و بازخورد لمسی (کلیکی) قوی.
-
بریل و علائم حسی: گنجاندن خط بریل و حروف بزرگ و برجسته در کنار دکمه‌ها.
-
-
سیستم‌های بصری و صوتی واضح:
-
نورپردازی: استفاده از نورپردازی یکنواخت و روشن (بدون خیره‌کنندگی) برای بهبود دید در کابین.
-
کنتراست بالا: استفاده از کنتراست رنگی قوی بین دکمه‌ها و پنل، و همچنین بین کف و دیواره‌ها.
-
اعلام صوتی: اعلام صوتی واضح و آرام شماره طبقات و جهت حرکت آسانسور.
-
۳. راحتی و کاهش اضطراب
-
آینه و دید محیطی: نصب آینه‌های بزرگ در کابین برای کمک به دیدن محیط و افزایش احساس فضا. همچنین، داشتن یک دید واضح به محوطه انتظار بیرون (در صورت ایمن بودن) می‌تواند اضطراب را کاهش دهد.
-
نشیمنگاه (اختیاری): در آسانسورهای بزرگتر، امکان افزودن یک صندلی تاشو یا نشیمنگاه موقت برای استراحت.
-
کاهش سروصدا: اطمینان از عملکرد آرام و کم‌صدا برای جلوگیری از حواس‌پرتی یا سردرگمی.
نتیجه‌گیری
طراحی آسانسور با تمرکز بر نیازهای افراد مسن، نه تنها یک اقدام دلسوزانه است، بلکه یک سرمایه‌گذاری هوشمندانه در آینده زیرساخت‌های شهری و مسکونی به شمار می‌رود. با اجرای اصول طراحی فراگیر – از تامین زمان کافی برای ورود و خروج گرفته تا تأکید بر علائم بصری و لمسی واضح – می‌توان تضمین کرد که آسانسورها به جای مانع، تسهیل‌کننده‌ای برای استقلال و تردد ایمن جامعه سالمند باقی بمانند.
نکات ایمنی هنگام استفاده از آسانسور
آسانسورهای خانگی: راهنمای جامع نصب، تعمیر و نکات ایمنی
نقش استانداردهای ایمنی در طراحی آسانسور
آسانسورهای خانگی: راحتی و آسایش در خانه
