شاندیز آسانسور آسانسور ، پله برقی، بالابر، صنعت ساختمان
شاید این مطالب برایتان مفید باشد
قوانین ساختمان و آسانسور: چارچوب نظارتی نصب، نگهداری و بهره‌برداری
قوانین و مقررات مربوط به آسانسورها در محیط‌های ساختمانی، ستون فقرات ایمنی و قابلیت اطمینان این تجهیزات حیاتی هستند. این قوانین به طور کلی بر سه محور اصلی متمرکز هستند: نصب و طراحی اولیه (قبل از بهره‌برداری)، نگهداری (حین بهره‌برداری) و نحوه استفاده (بهره‌برداری). در ایران، مرجع اصلی این ضوابط شامل مبحث پانزدهم مقررات ملی ساختمان (با عنوان آسانسورها و پلکان برقی) و استانداردهای ملی ایران (به ویژه سری ISIRI 6303) است که با استانداردهای بین‌المللی EN 81 همسو شده‌اند.
۱. قوانین مربوط به نصب، طراحی و اخذ مجوز
قوانین نصب آسانسور عمدتاً بر عهده سازنده، طراح و شرکت‌های نصاب است و هدف آن‌ها حصول اطمینان از ایمنی ساختاری و عملکردی آسانسور قبل از استفاده عمومی است.
h3: الزام نصب و مشخصات فنی ساختمان (مقررات ملی ساختمان)
- الزام نصب:
- در ساختمان‌هایی با ارتفاع بیش از ۷ متر (معادل معمولاً بیش از ۳ طبقه روی همکف) نصب آسانسور الزامی است.
- در ساختمان‌های با ارتفاع بیش از ۲۸ متر، حداقل دو آسانسور باید نصب شود.
- جانمایی آسانسور باید به گونه‌ای باشد که دسترسی به آن آسان باشد و حداکثر فاصله ورودی آپارتمان تا آسانسور بیش از ۴۰ متر نباشد.
- مشخصات چاه و موتورخانه:
- چاه آسانسور باید از مصالح مقاوم در برابر آتش ساخته شود و دیواره‌های داخلی آن بدون برجستگی یا فرورفتگی خطرآفرین باشد.
- باید تمهیدات لازم برای تهویه مناسب چاه و رعایت کامل ایمنی در برابر حریق و برق‌گرفتگی در نظر گرفته شود.
- الزامات دسترسی و ابعاد:
- آسانسورهای حمل صندلی چرخدار باید دارای ابعاد کابین استاندارد (مانند ۱۱۰ در ۱۴۰ سانتی‌متر) باشند.
- در ساختمان‌های بیمارستانی یا عمومی بزرگ، نصب حداقل یک آسانسور حمل برانکارد با ابعاد مناسب (حداقل ۱۱۰۰ در ۲۱۰۰ میلی‌متر) الزامی است.
h3: الزامات استاندارد و اخذ گواهی اولیه
- رعایت استانداردها: تمامی مراحل طراحی و نصب قطعات و تجهیزات آسانسور باید مطابق با استاندارد ملی ایران شماره ۶۳۰۳ (معادل EN 81-20 و EN 81-50) باشد.
- شناسنامه فنی: آسانسور نصب شده باید دارای شناسنامه فنی باشد که اطلاعات مربوط به ایمنی و نگهداری را از طرف سازنده به بهره‌بردار تحویل دهد.
- گواهی استاندارد اولیه: برای اتمام کار ساختمان و دریافت پایان کار، آسانسور باید توسط شرکت‌های بازرسی مورد تأیید سازمان ملی استاندارد ایران بازرسی شده و گواهی استاندارد اولیه را دریافت کند. بدون این گواهی، بهره‌برداری رسمی از آسانسور مجاز نیست.
۲. قوانین مربوط به نگهداری و بازرسی ادواری
پس از نصب و راه‌اندازی، مسئولیت اصلی نگهداری و تضمین ایمنی آسانسور بر عهده مدیر یا هیئت مدیره ساختمان است.
h3: وظایف مدیر ساختمان در نگهداری (قانون تملک آپارتمان‌ها)
- قرارداد سرویس و نگهداری: مدیر وظیفه دارد با یک شرکت دارای مجوز رسمی و معتبر، قرارداد سرویس و نگهداری سالانه منعقد کند.
- سرویس‌های دوره‌ای: طبق الزامات، آسانسور باید حداقل ماهی یک‌بار به صورت پیشگیرانه (سرویس و نگهداری) توسط شرکت طرف قرارداد بازدید و سرویس شود.
- ثبت سوابق: مدیر موظف به نگهداری و مستندسازی تمامی گزارش‌های فنی، سرویس‌ها و تعمیرات اساسی انجام شده در پرونده آسانسور است.
- تأمین هزینه‌ها: هزینه‌های تعمیرات اساسی و بازسازی بر عهده مالکین واحدها و هزینه‌های سرویس ماهانه و نگهداری جاری (مانند روغنکاری، لامپ و شوینده) معمولاً بر عهده مستأجرین است، مگر آنکه توافق دیگری بین ساکنین انجام شده باشد.
h3: الزامات بازرسی ادواری و تمدید گواهی
- بازرسی ادواری (سالانه): هر آسانسور در دوره بهره‌برداری باید حداقل سالانه یک‌بار توسط شرکت‌های بازرسی مورد تأیید سازمان ملی استاندارد ایران، مورد بررسی و بازرسی کامل قرار گیرد.
- اعتبار گواهی: گواهی استاندارد آسانسور (چه اولیه و چه ادواری) از زمان صدور یک سال اعتبار دارد. درخواست برای بازرسی ادواری باید حداقل یک ماه قبل از انقضاء ثبت شود.
- مسئولیت حوادث: در صورت عدم اخذ یا تمدید گواهی استاندارد، مسئولیت هرگونه حادثه و آسیب جانی یا مالی، مستقیماً متوجه مالک یا مدیر ساختمان خواهد بود.
۳. قوانین مربوط به بهره‌برداری و استفاده عمومی
قوانین بهره‌برداری به نحوه استفاده روزمره کاربران از آسانسور مربوط می‌شود تا از آسیب به دستگاه و به خطر افتادن ایمنی جلوگیری شود.
- محدودیت ظرفیت: رعایت دقیق ظرفیت مجاز وزنی و تعداد مسافر که روی پلاک داخل کابین درج شده است، الزامی است.
- منع حمل بار و اسباب‌کشی: حمل بارهای سنگین، مصالح ساختمانی، نخاله‌ها و اسباب‌کشی با آسانسورهای مخصوص مسافر ممنوع است و آسیب‌رسان تلقی می‌شود. این کار تنها در صورت موافقت هیئت مدیره و با رعایت احتیاط‌های لازم مجاز است.
- سیستم‌های ایمنی کاربری:
- آسانسورها باید مجهز به سیستم‌های هشدار، زنگ خطر و تماس اضطراری باشند.
- وجود UPS (منبع تغذیه بدون وقفه) یا باتری پشتیبان برای تأمین روشنایی کابین و رساندن آن به نزدیک‌ترین طبقه در زمان قطع برق الزامی است.
توصیه نهایی: برای تضمین حداکثری ایمنی، بهره‌برداران (مالکین/مدیران ساختمان) باید به‌طور مستمر وضعیت عملکرد آسانسور را پایش کرده و در صورت مشاهده هرگونه ناهنجاری، بلافاصله آن را به شرکت سرویس و نگهداری معتبر اطلاع دهند.
نصب آسانسور: مراحل، مجوزها و استانداردهای ساختمانی
آسانسورهای بیمارستانی: قلب تپنده‌ی مراکز درمانی
استانداردهای ملی و بین‌المللی آسانسور
